فرجی‌راد در گفت‌وگو با دیدگاه امروز تشریح کرد:
«هدف شمالی» و «هدف جنوبی» جمهوری آذربایجان از حمله به قره‌باغ/ روش تست زدن آمریکا توسط باکو در مورد پرونده قره‌باغ
استاد ژئوپلیتیک تاکید کرد: اساساً اهداف جمهوری آذربایجان ژئوپلیتیکی است و تهران باید در این خصوص هوشیار باشد که البته بارها از سوی ایران اعلام شده قره‌باغ متعلق به جمهوری آذریایجان است.
دیدگاه امروز شروع دور جدید حملات آذربایجان به قره‌باغ که با درخواست ایالات متحده مبنی بر توقف آن روبرو شده، ده‌ها کشته و زخمی برجای گذاشته و حالا دامنه تقابل با ایروان را به سمت و سوی جدید کشانده است.
عبدالرضا فرجی‌راد، استاد ژئوپلیتیک و دیپلمات پیشین کشورمان در این خصوص به دیدگاه امروز گفت: به صورت کلی جمهوری آذربایجان دو هدف اصلی را از حملات جدید خود به قره‌باغ دنبال می‌کند که نخست، «هدف شمالی» و دوم «هدف جنوبی» است. هدفِ شمالی باکو این است که مناطق باقیمانده قره‌باغ را تحت کنترل و تصرف خود درآورد که البته در جنگ ۲۰۲۰ قسمتی از آنرا تصرف کرد. این در حالیست که باکو هر گروهی که در این مناطق انتخابات برگزار کند را غیرقانونی دانسته و هر جریانی هم که سلاح در اختیار داشته باشد را تروریست می‌داند و باید خلع سلاح شوند؛ چراکه آذربایجان این مناطق را متعلق به خود می‌داند و در توافق اخیری هم که با روسیه و ارمنستان امضا کردند، بر این امر تاکید شده و معتقدند که باید این مناطق به تدریج به باکو تحویل داده شود.
وی ادامه داد: بر همین اساس آذربایجان هم‌اکنون در حال اعمال فشار بر سر همین موضوع است و در درجه اول ایجاد قحطی مصنوعی و مسدود کردن دالان لاچین را در دستور کار خود قرار داد ولی ساکنان این مناطق باز هم تسلیم نشدند. این در حالیست که نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان هم اخیراً اعلام کرده که ما آماده تحویل دادن مناطق مورد منازعه هستیم به شرطی که صلح سراسری برقرار شود ولی باکو چندان از این پیشنهاد استقبال نکرد. بنابراین آذربایجان حالا به دنبال افزایش ضریب فشار است که مناطق موردنظر را تثبیت کنند و اگر موفق به این کار نشدند از طریق جنگ این هدف خود را محقق سازد. در این میان ملاحظه‌ای به وجود آمده که به آمریکا و پیام‌های آن مربوط است. واشنگتن دو پیام جداگانه از طریق آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده و همچنین معاون وزیر خارجه آمریکا به باکو ارسال کرده که تا حد زیادی تند و تیز بود.
سفیر پیشین کشورمان در نروژ تصریح کرد: آمریکا در این پیام‌ها بر این موضوع تاکید کرد که باید دالان لاچین باز شود و غذا و آب به ۱۵۰ هزار سکنه مناطق مذکور برسد و همچنین باکو حق ندارد به این جغرافیا حمله کند. این پیام‌ها به خوبی نشان می‌دهد که واشنگتن از نیت و هدف آذربایجان علیه این مناطق خبر داشته و به همین دلیل اقدام به صدور اخطار علیه آذربایجان کردند و از کلمه «فوریت» در پیام خود استفاده کرده‌اند.
وی در تشریح ابعاد «هدف جنوبی» آذربایجان گفت: باکو در این بخش از اهداف خود، به دنبال دالان زنگزور است که از کنار مرز ایران می‌گذرد و شرق استان سیونیک را به نخجوان در غرب متصل می‌کند. با وجود مخالفت شدید ایران اگر این پروژه عملیاتی شود، آذربایجان یکپارچه می‌شود. باکو در این خصوص می‌گوید که می‌خواهیم این دالان را عملیاتی کنیم و آنرا تحت نظر ارمنستان قرار دهیم اما همه می‌دانند که به دلیل برتری نظامی باکو نسبت به ایروان، اگر این دالان اجرایی شود، از ورود و حضور نیروهای ارمنی جلوگیری خواهد شد و در نهایت آنرا به تصرف خود درمی‌آورند. در اینجا ارمنستان نهایتاً وارد دعوای حقوقی خواهد شد که خروجی آنهم چندین سال طول خواهد کشید.
فرجی‌راد عنوان کرد: بر همین اساس اگر بخواهیم به صورت کلی، حیاتی بودن اهداف جنوبی را برای باکو بشماریم باید بگویییم که نخست، نخجوان به سرزمین اصلی متصل می‌شود، دوم اینکه ترکیه به راحتی از طریق نخجوان وارد خاک آذربایجان خواهد شد و نفوذ مجمع کشورهای تُرک تا شرق خزر کشیده می‌شود. سومین هدف باکو هم مسائل ژئوپلیتیکی و مهندسی دسترسی به دالان مذکور است. چهارم هم بحث باز گذاشتن دست اسرائیل است تا در نهایت تل‌آویو بتواند در نخجوان نفوذ کند. لذا تمام این اهداف اساساً ژئوپلیتیکی است و تهران باید در این خصوص هوشیار باشد که البته بارها از سوی ایران اعلام شده که قره‌باغ متعلق به جمهوری آذریایجان است.
وی افزود: در مورد این دالان باید بگویم که از قبل هم در این خصوص تجربه‌های زیادی وجود دارد و ترکیه از طریق ایران به راحتی وارد آذربایجان میشده است و حتی آذربایجان هم به راحتی از طریق شمال ایران به نخجوان تردد داشت. اینکه می‌گویند این بخش از حیث زیرساخت جاده‌ای یا ریلی با مشکل روبرو است، مشکلی حاد به حساب نمی‌آید؛ بلکه در این خصوص می‌تواند مذاکرات سه جانبه برگزار شود و این زیرساخت‌ها را تقویت کنند؛ چراکه در گذشته این امر تجربه شده و ایران هم تاکنون به هیچ وجه مشکل و مانعی برای تردد کامیون‌های ترکیه یا آذربایجان به وجود نیاورده است.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل در خصوص واکنش روسیه به اقدامات جدید باکو اظهار کرد: معتقدم که مسکو به این اقدامات آذربایجان واکنش نشان نخواهند داد؛ به گونه‌ای که اگر روسیه قرار بود واکنش نشان دهد، می‌بایست همان چند ماه پیش که دالان لاچین بسته شده بود و غذا و دارو به مردم نمی‌رسید، دست به اتخاذ مواضع علنی می‌زد. در نهایت معتقدم که باکو در حال تست زدن اوضاع و احوال است و می‌خواهند ببینند که آیا ایالات متحده در مورد پیام‌هایی که مخابره کرده، جدی است یا خیر. به همین دلیل چند روز حملات خود را ادامه می‌دهند و اگر واشنگتن به این اقدام جمهوری آذربایجان واکنش نشان نداد، آنها هم به سمت تصرف و تثبیت مناطق مذکور می‌روند ولی اگر آمریکا مجدداً تهدید کند، باکو چند صباحی دست نگه میدارد.
انتهای پیام/
دیدگاه‌تان را بنویسید